Procedura „Niebieskiej Karty” jest procedurą stosowaną w sytuacji występowania zjawiska przemocy w rodzinie. Procedura ta została uregulowana w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 13 września 2011 r. w sprawie procedury „Niebieskie Karty” oraz wzorów formularzy „Niebieska Karta” wydanego jako akt wykonawczy na podstawie art. 9d ust. 5 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie.

Procedura „Niebieskiej Karty” obejmuje ogół czynności podejmowanych
i realizowanych w związku z uzasadnionym podejrzeniem występowania przemocy
w rodzinie. „Niebieska Karta” zakładana jest w celu dokumentowania faktów związanych z przemocą w określonej rodzinie oraz ocenie zagrożenia dalszą przemocą.

Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie nakłada obowiązek prowadzenia procedury „Niebieskiej Karty” na przedstawicieli jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, Policji, oświaty i ochrony zdrowia.

Procedura Niebieskiej Karty wszczynana jest w sytuacji, gdy dany podmiot, w toku prowadzonych czynności służbowych lub zawodowych, powziął podejrzenia stosowania przemocy wobec członków rodziny lub w wyniku zgłoszenia dokonanego przez członka rodziny lub przez osobę będącą świadkiem przemocy w rodzinie.

Wypełnienie „Niebieskiej Karty” nie jest tożsame ze złożeniem zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa. Nie stanowi podstawy do wszczęcia postępowania karnego. Jednak w przypadku złożenia zawiadomienia i wszczęcia postępowania może ona zostać wykorzystana jako dowód procesowy. Dokumentacja „Niebieskiej Karty” jest dla policji informacją, że w określonej rodzinie dochodzi do przemocy. Dzielnicowy ma obowiązek nie później niż w ciągu 7 dni skontaktować się z daną rodziną. Dzielnicowy jest zobowiązany do rozpoznania sytuacji i jej systematycznego monitorowania, a także do udzielania pomocy w trakcie comiesięcznych wizyt. Zakończenie procedury jest możliwe w dwóch przypadkach:

a) ustania przemocy w rodzinie i uzasadnionego przypuszczenia o zaprzestaniu dalszego stosowania przemocy w rodzinie oraz po zrealizowaniu indywidualnego planu pomocy
b) rozstrzygnięcia o braku zasadności podejmowania działań

W sytuacji doświadczania przemocy fizycznej w rodzinie warto mieć dowody popełnienia czynu zakazanego. Jedną z opcji jest obdukcja lekarska, która jest zaświadczeniem ze specjalistycznego badania lekarskiego, w którym lekarz opisuje stwierdzone obrażenia ciała, a często podaje też prawdopodobną przyczynę tychże obrażeń. Podstawowym celem obdukcji lekarskiej jest potwierdzenie doznanych przez pokrzywdzonego obrażeń oraz prawna ocena czasu naruszania czynności narządów ciała. Wydawana jest najczęściej na piśmie. Osoba, która została dotknięta przemocą w rodzinie, na mocy rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 22 października 2010 r. w sprawie wzoru zaświadczenia lekarskiego o przyczynach i rodzaju uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy w rodzinie, ma prawo do uzyskania bezpłatnego zaświadczenia lekarskiego dokumentującego odniesione obrażenia. Jeśli doznajesz przemocy w rodzinie, pamiętaj, że możesz prosić każdego lekarza o wystawienie zaświadczenia.